fbpx

Artykuł

Prokurent – pełnomocnik na miarę przedsiębiorcy

Kancelaria Usług Księgowych Agnieszka Larysa Kubiak Prokurent Kim Jest

Co to jest prokura ?

Prokura to rodzaj pełnomocnictwa udzielany przez przedsiębiorcę wpisanego do CEIDG lub KRS. Celem prokury jest umożliwienie przedsiębiorcy uczestniczenia w obrocie gospodarczym przez umocowanego prokurenta.

Prokurent dokonuje czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy.

Prokura ma na celu ułatwienie obrotu gospodarczego i nazywana jest „pełnomocnictwem handlowym”[1]

Czym różni się prokura od zwykłego pełnomocnictwa?

Prokura ma cechy charakterystyczne ściśle określone przez przepisy. Takie ukształtowanie prokury ma zapewnić szybkość i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego.

Przede wszystkim, jak już zostało wskazane, prokurę ustanowić może wyłącznie przedsiębiorca. Prokura musi zostać udzielona na piśmie. Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnej. Ustanowienie prokurenta należy także ujawnić w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Co może prokurent?

Zakres uprawnień prokurenta jest stały.

Umocowanie prokurenta obejmuje czynności sądowe i pozasądowe związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, z wyłączeniem:

  • zbycia przedsiębiorstwa,
  • oddania przedsiębiorstwa do czasowego korzystania,
  • zbycia lub obciążenia nieruchomości należących do przedsiębiorstwa.

Jeżeli przedsiębiorca chciałby, aby prokurent wykonał te czynności, musi udzielić pełnomocnictwa szczególnego w odpowiedniej formie.

Działanie prokurenta może także zostać ograniczone do danego oddziału przedsiębiorcy.

Zakres umocowania prokurenta jest zatem bardzo szeroki.

Jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich. Oczywiście, strony mogą zastrzec między sobą, że prokurent nie będzie wykonywał niektórych czynności. W przypadku, gdyby jednak prokurent naruszył te ustalenia, czynności przez niego podjęte pozostaną ważne, a skutki naruszeń powstaną wyłącznie w relacji między przedsiębiorą a prokurentem.

Jakie są rodzaje prokury?

Można wyróżnić kilka typów prokury:

  • prokura samoistna – gdy ustanowiony jest tylko jeden prokurent, który samodzielnie może reprezentować przedsiębiorcę;
  • prokura łączna (właściwa) – gdy w ustanowionych jest przynajmniej dwóch prokurentów, a do ważności czynności prawnej wymaga się ich wspólnego działania;
  • prokura mieszana (niewłaściwa)– gdy w ustanowiony jest tylko jeden prokurent, ale do ważności dokonanej czynności prawnej konieczne jest współdziałanie prokurenta z członkiem zarządu lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania spółki osobowej;
  • prokura oddziałowa– gdy działanie prokurenta ograniczone jest do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału danego przedsiębiorstwa.

Jak ustanowić prokurenta?

Sposób ustanowienia prokurenta jest uzależniony od formy, w jakiej prowadzona jest działalność gospodarcza. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, przedsiębiorca ustanawia prokurenta osobiście. W przypadku spółek osobowych, ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo do prowadzenia sprawy spółki. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne mogą ustanowić prokurę zaś wyłącznie za zgodą wszystkich członków zarządu.

Udzielenie prokury jest jednostronną czynnością prawną upoważniającą i zgoda prokurenta co do zasady nie jest wymagana. Prokura musi być udzielona na piśmie pod rygorem nieważności.

Ile będzie mnie to kosztowało?

Po ustanowieniu prokury, konieczne jest wpisanie jej do rejestru, to jest odpowiednio do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Wpis do CEIDG jest bezpłatny.

Koszt wpisu prokurenta do rejestru przedsiębiorców KRS  wynosi natomiast 350 zł, na co składa się 250 zł za wpis do KRS i 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowy i Gospodarczym. W spółkach zarejestrowanych przez Internet można dokonać zgłoszenia online. Koszt takiego wpisu wynosi 300 zł, na co składa się 200 zł wpis do KRS i 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Kiedy wygasa prokura?

Prokurę można w każdej chwili odwołać. W przypadku wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenia jego upadłości, otwarcia likwidacji  lub przekształcenia przedsiębiorcy, a także wraz ze śmiercią prokurenta prokura wygasa samoistnie. Co istotne, śmierć przedsiębiorcy nie powoduje jej wygaśnięcia, podobnie jak utrata przez danego przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych.

Wygaśnięcie prokury także należy zgłosić do odpowiedniego rejestru.

Instytucja prokury jest niezwykle istotna w obrocie gospodarczym i często wykorzystywana przed przedsiębiorców. Umożliwia ona sprawne działanie przedsiębiorstwa dzięki działaniom zaufanego pełnomocnika. Chociaż zakres prokury jest ustalony przepisami, istnieją możliwości dostosowania rodzaju prokury do prowadzonej działalności.

Radca Prawny Sandra Anna Warda

[1]K. Kopaczyńska-Pieczniak [w:] Kodeks cywilny…, t. I, red. A. Kidyba, 2012, s. 659.

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Email

Kategorie

Najczęściej czytane:

Polub nas

Odbieraj najnowsze artykuły

Zasubskrybuj do naszego newslettera i odbieraj najświeższe informacje ze świata biznesu prosto do swojej skrzynki.

My nie spamujemy.
Dostarczamy tylko wartościowe informacje.